نشریه همبستگی ۲۶
شرایط پناهندگی در دنیا بسیار تغییر کرده است، بسیاری از کشورهای اروپایی موسوم به کشورهای پناهنده پذیر عملا درهایشان را بر روی پناهندگان بسته اند و حتی سیاست پناهنده پذیری آنها برمبنای قوانین کنوانسیون ژنو در پائینترین سطح آن صورت نمی گیرد.
کشورهایی که پناهندگان به آنها پناه میبرند چنان قوانین و مقررات را سخت کرده اند که جان همه را به لب رسانده اند. بسیاری از پناهجویان در نقاط مختلف دنیا با مشکلات بسیار بزرگ و غیرقابل توصیفی مواجه هستند. در کشورهایی که دفاتر کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل وجود دارد نیز کارد به استخوان پناهجویان رسیده است. یکی از اساسی ترین مشکلات متقاضیان پناهندگی در جاهایی مثل ترکیه و بقیه کشورهای همجوار ایران این است که تا زمانی که بعنوان پناهنده از جانب بخش پناهندگی سازمان ملل پذیرفته نشوند هیچ هزینه ای به آنها تعلق نمی گیرد و مشکلات اقتصادی، اکثر آنان را به مرز دیوانگی رسانده است.
یکی از خبرنگاران ایرانی در ترکیه پشت تلفن زار زار گریه می کرد و می گفت: “غذای دیشبم را در آشغال دانیها تهیه کرده ام”. سرپرست یک خانواده سه نفره باز در ترکیه در تماسی دیگر خبراز مشکلات خورد کننده اقتصادی خود داد و اظهار داشت خانواده اش در ورطه نابودی قرار گرفته است. از این نمونه ها در ترکیه و بسیاری از کشورهای اروپایی بدلیل بیکاری و شرایط سخت اقتصادی به طرز وحشتناکی در میان پناهجویان رو به افزایش است.
لازم است اشاره کنم که بسیاری از این پناهجویان هیچ وقت به عنوان پناهنده پذیرفته نمی شوند و آنهاییکه پذیرفته میشوند تا انتقال به کشور سوم بین ۳ تا ۵ سال به طول میانجامد. شمار زیادی از آنها هیچ وقت راه حل قانونی برای انتقال به کشور سومی پیدا نمی کنند. هزینه آب و گل در ترکیه برای هر پناهجو در سال از ۶۰۰ دلار به ۷۲۰ دلار افزایش یافته است. هزینه مسکن، پول آب و برق، تلفن و تهیه مایحتاج روزانه سر به فلک می زند. به علاوه پناهجویانی که به جرم داشتن گذرنامه غیر قانونی دستگیر می شوند در بسیاری از موارد بیش از یک سال زندانی و دست آخر هم به ایران دیپورت می شوند. انتظار طولانی برای مصاحبه و پذیرش آنها از طرف یک کشور ثالث به یک پدیده دست نیافتنی تبدیل شده است. در واقع گرفتاریها بسیار زیاد است. رفت و آمد پناهجویان از شهری به شهر دیگر در ترکیه ممنوع و غیر قانونی است، هرنوع تجمعی از نوع اعتراض به یوان برای بهبود در زندگی خود از سوی پلیس آن کشوربشدت سرکوب می شود. در واقع بی توجهی به پناهجویان از سوی کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل به اوج خود رسیده است. پناهجویان برای گرفتن پاسخ به یک سئوال در مورد وضعیت پرونده هایشان درتمام طول روز زنگ میزنند ولی به تلفنهایشان پاسخی داده نمی شود.
مراجعه متقاضیان پناهندگی از ایران به فدراسیون از طریق ایمیل و تلفن روز به روز رو به افزایش است. تعداد ایمیلهایی که در طول روز از ترکیه و سایر نقاط دنیا دریافت میشود و از فدراسیون تقاضای کمک میکنند مدام درحال گسترش است. تقاضای تائیدیه از فدراسیون از نقاط مختلف دنیا بسیار زیاد و غیرقابل تصور شده است. متاسفانه تعداد پناهجویان ایرانی که در بسیاری از کشورهای جهان بعنوان پناهنده پذیرفته میشوند درصد بسیار پائینی را تشکیل میدهند در بسیاری موارد نقش فدراسیون در میزان تحمیل پذیرش آنها در اشکال فردی و ایجاد شرایط مناسبتر به نفع آنها تعیین کننده بوده است. برای نمونه بسیاری را از بازداشتگاهها بیرون آورده ایم و در گرفتن اقامتشان دخالت مستقیم و مؤثر داشته ایم. به بسیاری از تلفن ها و نامه ها در طول هفته پاسخ می دهیم و در سطح بسیار بالایی پناهجویان و بستگان آنها را از نزدیک ملاقات میکنیم و با آنها به گفتگو می پردازیم.
پس از انتخابات ۲۲ خرداد فعالیت فدراسیون اساسا پا در مصافهای دیگری گذاشته است. تماسها از طریق ایمیل و تلفن و بطور حضوری هر روز ابعاد گسترده تری به خود می گیرد و همچنان روبه افزایش است. درست است که پاسخ به نامه ها و نوشتن تاییدیه ها به طور منظم در بسیاری اوقات در موقعیت شخصی و پرونده پناهجویان تغییر اساسی ایجاد می کند ولی سئوال اساسی این است که مگر فدراسیون برای چند نفر می تواند تاییدیه بنویسد؟ طبق آمار کمیته کمک به پناهندگان سازمان ملل بیش ۴۶۰۰ نفر پس از انتخابات ۲۲ خرداد از ایران خارج شده اند. از این نظر برای تاثیر گذاشتن بر روند پذیزش پناهجویان باید فعالیت فدراسیون را به سطح ماکرو ارتقا داد و دولتهای اروپایی و کمیساریای عالی پناهندگان را تحت فشار بگذاریم و توجه آنها را به شرایط جدید متقاضیان پناهندگی از ایران و سرکوب وحشیانه مردم درآن کشورجلب کنیم. فعالیت سازمان یافته و متشکل پناهجویان یک امر مهم و تاثیرگذار در پیشرفت اساسی این مبارزه است. در میان کشورهای اروپایی انگلیس، آلمان، سوئد و هلند پس از ترکیه مرکز اصلی رجوع پناهجویان ایرانی است. باید بیشترین توجه هارا به آن چند کشور معطوف کرد و وزن اصلی مبارزه را متوجه آنها و کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل کنیم. درصد پذیرش پناهجویان به نسبت افزایش متقاضیان پناهندگی نزد بخش پناهندگی سازمان ملل بشدت کاهش یافته است و فشار این وضعیت بر پناهندگان و کارفدراسیون روز به روز افزایش میابد؛ با این وجود در این دوره ارتباط فدراسیون با ترکیه و دخالتش در سرنوشت پناهجویان قابل توجه بوده است. قطعا بدون دخالت به موقع فدراسیون و شکایت به دادگاه اروپا، نگار عزیز مرادی، محمد رضا پرتوی و ۸ پناهجوی دیگر دربازداشتگاهای ترکیه نه تنها آزاد نمی شدند بلکه قرار بود آنها را به ایران دیپورت نمایند. نامه فدراسیون در مورد خانم نگار عزیز مرادی در روزنامه “حریت” (چاپ ترکیه) به چاپ رسید و به یک کیس جنجالی در داخل ترکیه تبدیل شد. به نظر من هر کدام از پناهجویان باید در پروسه پناهندگی خود هم در اشکال فردی و هم در اشکال متشکل و سازمان یافته برای حقوق پناهندگی اش بجنگد و بتواند توجه ها را جلب کند.
هم اکنون فدراسیون درصدد سازماندهی یک کمپین سراسری در دفاع از حقوق پناهندگی پناهجویان ایرانی در ترکیه سایر نقاط دنیاست. ما برای پیشبرد کار این کمپین احتیاج به کمک همه ایرانیان خارج از کشور داریم. احتیاج به کمک بستگان و خانواده های متقاضیان پناهندگی داریم، احتیاج به متشکل شدن پناهجویان برای این امر مهم در سرنوشت خود داریم. در ترکیه لازم است در هر کدام از شهرها پناهجویان جمع شوند دو نفر را به عنوان نماینده خود انتخاب کنند و بدینوسیله به تشتت و پراکندگی خود پایان دهند. به پراکندگی خود پایان دهند تا فشارهای ناشی از شرایط سخت پناهندگی را روی دوش خود بردارند. جمع شوید نماینده انتخاب کنید تا بتوانید در ارتباط با فدراسیون دست به اقدامات عاجل بزنید. مطمئن باشید تشکل شما و جلسات منظم شما و شریک شدنتان در سرنوشت و درد و رنج همدیگر بر آینده زندگی شما تاثیرات مستقیم خواهد گذاشت. فدراسیون ظرف مبارزه شماست در آن متشکل شوید. به علاوه فدراسیون برای پیشرفت کار به افراد زیادی برای ترجمه نامه ها و اطلاعیه ها، به علاقمندان به فعالیت برای سازمان دادن واحدهای فدراسیون در محل فعالیت خود دارد. فدراسیون در تلاش برای جلب توجه و حمایت بسیاری از سازمانها و نهادهای بین المللی به موقعیت ویژه پناهندگان ایرانی در ترکیه و پاکستان و سایر نقاط دنیاست تا از این طریق بتواند دولتها و سازمان ملل را برای پذیرش هرچه بیشتر پناهجویان ایرانی تحت فشار بگذارد. فدراسیون برای احیا و تحکیم چنین رابطه ای به کسانی نیاز دارد که با درک این ضرورت برای تغییر اساسی در زنگی پناهجویان دلسوزانه کار کند.