دومین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های مستند افغانستان در سوئد

زمان: شنبه ۱۲ دسامبر ساعت ۱۶ تا ۲۱
جمعه ۱۳ دسامبر ساعت ۱۰ تا ۱۶

مکان:استکهلم ABF مرکزی سویا وگن ۴۱

سیاست پناهنده‌پذیری در کشورهای شمالی متفاوت است

حزب سوسیال مسیحی آلمان در بیانیه‌ای خواستار آن شده که شهروندان خارجی حتی در خانه‌شان مجبور شوند به زبان آلمانی سخن بگویند. واکنش و انتقادها به این بیانیه در میان سیاستمداران و در شبکه‌های اجتماعی ادامه ‌دارد.

«هرکس برای همیشه قصد زندگی در آلمان را دارد، باید مجبور شود در مکان‌های عمومی و در خانه به زبان آلمانی سخن بگوید». بیان این جمله‌ حزب سوسیال مسیحی آلمان (CSU) را به دردسر انداخته است. این، فرازی از بیانیه‌ای است که حزب سوسیال مسیحی آلمان قصد دارد هفته آینده در کنگره‌ی خود به بحث و رای بگذارد. کنگره در شهر نورنبرگ آلمان برگزار خواهد شد.

حزب سوسیال مسیحی همراه با حزب دموکرات مسیحی “اتحادیه احزاب مسیحی” (CDU) را تشکیل می‌دهد آنگلا مرکل صدراعظم آلمان از رهبران برجسته آن است. طرح این جمله انتقادهای شدید و بعضا تمسخرآمیز و بی‌سابقه‌ای را به ویژه در فشای وب متوجه حزب محافظه‌کار کرده است. مخالفان را نه تنها در نیروهای اپوزیسیون دولت که حتی در جبهه ی خودی این حزب هم می‌توان یافت.

یاسمین فهیمی: «فکر می‌کردم دوران این عقاید به سر آمده»

پتر تاوبر، دبیر کل حزب دموکرات مسیحی (CDU) در توییتر می‌نویسد: « فکر نمی‌کنم اینکه من به چه زبان و لهجه‌ای در خانه صحبت کنم، ربطی به سیاست و سیاستمداران داشته باشد.»

مارتین نوی‌می‌یر، مسئول امور هموندی دولت ایالتی بایرن که خود عضو حزب سوسیال مسیحی آلمان است، در گفت‌و گو با روزنامه زوددویچه تسایتونگ این جمله را “یاوه” دانسته و می‌گوید: «معنای این حرف این است که از این پس باید یک دوربین مخفی در آشپزخانه‌ی خانه‌ها نصب کنیم؟»

یاسمین فهیمی، دبیر کل حزب سوسیال دموکرات آلمان از ایده اجبار خارجیان به آلمانی حرف زدن در خانه به شدت انتقاد کرد

یاسمین فهیمی، دبیر کل حزب سوسیال دموکرات (SPD) آلمان می‌گوید: « اتحادیه احزاب مسیحی به پوچستان رسیده است. ایده‌ای به غایت مسخره، اگر نخواهیم گفته باشیم خطرناک.» فهیمی این درخواست را دخالت دولتی در حریم خصوصی شهروندان می‌داند و می‌افزاید: «فکر می‌کردم دوران چنین عقایدی را سپری کرده‌ایم.»

سخنگوی حزب سبزهای آلمان معتقد است، «حزب سوسیال مسیحی دیوانه شده.» فولکر از درخواست حزب سوسیال مسیحی آلمان به عنوان “تعدی به حقوق شهروندان”، “بی‌حرمتی” و “تنها برای جمع‌آوری رأی” نام برده است.
تنها شمار معدودی از سیاستمداران آلمانی از این ایده استقبال کرده‌اند. وولفگانگ بوس‌باخ از حزب دموکرات مسیحی و رئیس کمیسیون داخلی مجلس فدرال آلمان در مصاحبه با روزنامه “بیلد” با اشاره به “اهمیت ویژه‌ی زبان‌آموزی” گفته است:«به‌همین خاطر مهم است که در خانه‌ هم با بچه‌ها به زبان آلمانی سخن گفته شود.»

امید نوری‌پور: «در خانه با بچه ۵ ساله‌ام فارسی حرف می‌زنم»

اما آنچه که در اینترنت نصیب حزب سوسیال مسیحی با ایده‌ی منحصر به فردش شده‌، ریشخند است و طعنه. کاربران توییتر با استفاده از هشتگی با عنوان #YallaCSU پیشنهاد این حزب را به تمسخر کشیده‌اند. واژه‌ی Yalla که در این هشتگ به کار رفته همان “یاالله” است که با نشستن در کنار نام حزب (CSU) نگاهی طنزآمیز به پیشنهاد سوسیال مسیحی‌ها دارد.

یکی از کاربران توییتر می‌نویسد: «زنم فرانسوی است و در ایرلند با هم آشنا شدیم. CSU عزیز، چطور می‌توانم درخواست ویژه بررسی موردم را به دستتان برسانم؟»

یکی از کاربران انگلیسی زبان توییتر نوشته است: « CSU عزیز، من تنها سه واژه آلمانی بلدم. آیا برای سپری کردن تعطیلات کریسمس در آلمان کافی است؟»

کاربر انگلیسی زبان دیگری که در آلمان کار و زندگی می‌کند خطاب به دنبال‌کننده‌های خود در توییتر می‌نویسد: «ببخشید بچه‌ها، دیگر هیچ‌گاه اجازه ندارم به انگلیسی حرف بزنم. یکی از حزب‌های اصلی آلمان می‌خواهد که دیگر تنها به آلمانی حرف بزنیم.»

امید نوری‌پور، نماینده‌ی ایرانی‌تبار مجلس آلمان معتقد است پدر و مادرها در خانه باید بازبانی با فرزندانشان سخن بگویند که به آن تسلط دارند

دیگری می‌نویسد: «همین الان توی خیابان دو تا خارجی دیدم که با هم به زبان آلمانی حرف نمی‌زدند؟ به کجا باید خبر دهم؟»

دیگری با تمسخر می‌نویسد: «ما در خانه تنها به زبان هلندی حرف می‌زنیم. خیلی بد است؟ ما در خانه فقط دشنام‌هایمان را به آلمانی می‌دهیم.»

و امید نوری‌پور نماینده‌ی ایرانی‌تبار مجلس آلمان در توییتر می‌نویسد: « من در خانه با بچه‌ی ۵ ساله‌ام فارسی حرف می‌زنم. بچه‌ای که بهتر از آقای دوبرینت آلمانی حرف می‌زند.»

اشاره نوری‌پوربه الکساندر دوبرینت یک سیاستمدار آلمانی از ایالت بایرن و از حزب سوسیال مسیحی است که تا دسامبر گذشته دبیر کل حزب سوسیال مسیحی آلمان بود. مردم ایالت بایرن به داشتن لهجه‌ای که گاه فهمیدن آن برای دیگر مناطق آلمان چندان آسان نیست، مشهورند.

اما با وجود انتقادهای شدید و تمسخر این ایده، حزب سوسیال مسیحی آلمان همچنان بر اعتقاد خود راسخ است. آندریاس شویر، دبیر کل این حزب اعلام کرده است که هیات مدیره حزب سوسیال مسیحی روز دوشنبه (۸ دسامبر) در مورد پیش نویس این درخواست بحث و رایزنی می‌کند.

قرار است این درخواست در کنگره حزب سوسیال مسیحی آلمان که آخر هفته آینده در شهر نورنبرگ آلمان برپا می‌شود، مطرح شود.

بر اساس گزارش سازمان ملل متحد، نزدیک به یک میلیون مهاجر افغان در ایران وجود دارند که بسیاری از آنها پیش از سال ۲۰۰۱ یعنی پیش از حمله آمریکا به افغانستان و سرنگونی رژیم اسلام‌گرای طالبان به ایران آمده‌اند. مقامات ایرانی اما شمار مهاجران افغان را حدود ۳ میلیون نفر برآورد می‌کنند.

به گزارش دویچه وله، بر اساس اطلاعات اداره پناهندگان سازمان ملل متحد، اما کسانی که پس از این تاریخ به ایران آمده‌اند، به دلایل مختلف قادر به دریافت اجازه اقامت قانونی در ایران نشده‌اند و این امر مهاجران را برای اجازه کار با دشواری‌هایی روبرو ساخته است.

جاوید فیصل معاون سخنگوی رئیس اجرائیه دولت افغانستان در این زمینه گفت: «این هیئت از حکومت ایران تقاضا می نماید تا ویزای مهاجران را دست کم برای یک سال دیگر تمدید کند». خبرگزاری “تسنیم”، در ماه ژوئن نوشته بود که ویزای موقت مهاجران غرقانونی افغان از نیمه ماه ژوئن امسال برای شش ماه دیگر تمدید شده است.
عدم تمایل برای بازگشت به افغانستان

دولت افغانستان می گوید که ۷۶۰ هزار مهاجر “ثبت نشده”‌ی افغان در ایران وجود دارند. به گفته جاوید فیصل ویزای موقت این افراد تا ۲۰ روز دیگر پایان می‌یابد و این به معنای خطر اخراج این مهاجران است. وزارت امور خارجه ایران تا کنون از اظهار نظر در این زمینه خود داری کرده است.

افغانستان کشوری است که در آنجا بزرگ ترین عملیات سازمان ملل متحد برای عودت مجدد مهاجران و پناهندگان صورت می گیرد، اما به دلیل افزایش خشونت‌ها و نابسامانی اوضاع اقتصادی، تنها شمار اندکی از مهاجران و پناهندگان مایل به بازگشت به کشورشان هستند.

از سال ۲۰۰۲ به اینسو اداره مهاجران سازمان ملل متحد بیش از ۹۰۰ هزار افغان را از ایران به کشورشان عودت داده است، اما شمار آنها پایین آمده و سال آینده انتظار می رود که تنها ۲۰ هزار مهاجر افغان به طور داوطلبانه به افغانستان بازگردند.

آیا مقامات مسئول می‌توانند گفته‌های پناهجویی را که مدعی است به دلیل هم‌جنس‌گرایی در کشور خود تحت تعقیب بوده کنترل کنند؟ طبق رأی دیوان‌عالی اروپا، بررسی گفته‌های پناهجو مجاز است اما باید دارای محدودیت‌هایی باشد.

دیوان‌عالی اروپا در لوکزامبورگ برای بررسی موثق بودن گفته‌های آن گروه از متقاضیان پناهندگی که هم‌جنس‌گرایی را دلیل تحت تعقیب بودن خود عنوان می‌کنند، محدودیت‌هایی را تعیین کرد.

در حکمی که دیوان عالی اروپا روز سه‌شنبه (۲ دسامبر / ۱۱ آذر) صادر کرد، آمده است که مقامات مسئول حق دارند در مورد گفته‌های متقاضی پناهندگی تحقیق کنند، اما برای مثال مجاز نیستند که سؤالی راجع به جزئیات اعمال جنسی او مطرح کنند. استدلال دیوان‌عالی اروپا در این رابطه این است که در غیر این‌صورت حقوق اساسی «منزلت انسانی» و «احترام به زندگی خصوصی» پناهجو زیر پا گذاشته می‌شوند.

هم‌جنس‌گرایی از سال ۲۰۱۳ در اتحادیه اروپا می‌تواند دلیلی برای کسب حق پناهندگی باشد.

سه مرد از سیرالئون، سنگال و اوگاندا به دلیل هم‌جنس‌گرا بودن خود در هلند درخواست پناهندگی کرده بودند. مقامات هلندی درخواست سه پناهجوی مزبور را با این استدلال رد کردند که گفته‌های آن‌ها درباره مناسبات جنسی‌شان باورکردنی نیست.

یکی از پناهجویان پیشنهاد کرده بوده هم‌جنس‌گرایی خود را طی یک آزمایش نشان دهد. یکی دیگر از آنان ویدئویی را ارائه داده بود که او را در حال انجام اعمال جنسی مورد ادعایش نشان می‌داد.

پس از آن‌که سه پناهجو به حکم رد تقاضای پناهندگی‌شان اعتراض کردند، یک دادگاه هلندی با مراجعه به دیوان‌عالی اروپا این پرسش را مطرح کرد که مرز بررسی موثق بودن گفته‌های پناهجویان کجاست؟

البته دیوان عالی اروپا نمی‌تواند درباره دعواهای حقوقی داخل کشورها تصمیم بگیرد. این مسئله دادگاه‌های هر یک از کشورهای عضو اتحادیه اروپا خواهد بود که احکام خود را در هماهنگی با تصمیمات و احکام دیوان‌عالی اروپا صادر کنند.

توجه به اوضاع و احوال فردی پناهجو

قضات دیوان‌عالی اروپا به این نتیجه رسیدند که برای بررسی موثق بودن گفته‌های پناهجویان باید اوضاع و احوال فردی و نیز پیشینه خانوادگی و اجتماعی آنان را در نظر داشت. بدین ترتیب می‌توان ارزیابی کرد که آیا متقاضی پناهندگی در وطن خود به دلیل گرایش جنسی تحت پی‌گرد بوده است یا نه.

طبق رأی قضات دیوان‌عالی اروپا، مقامات مسئول اجازه ندارند از پناهجویان درباره جزئیات اعمال جنسی آنان سؤال کنند. همچنین آنان مجاز نیستند درخواست کنند که متقاضیان پناهندگی داوطلبانه «اعمال هم‌جنس‌گرایانه انجام دهند، در آزمایشی برای اثبات هم‌جنس‌گرایی خود شرکت کنند یا ویدئویی از اعمال جنسی خصوصی خود ارائه دهند».

دیوان‌عالی اروپا تصریح کرد که همه این شیوه‌ها به شأن انسانی افراد آسیب می‌رساند، گذشته از این که لزوما نمی‌تواند دلیلی برای اثبات مدعای آنان باشد.

به گفته قضات دیوان‌عالی اروپا، این‌که به متقاضیان پناهندگی اجازه داده شود به طور داوطلبانه چنین مدارکی را ارائه کنند، در عمل می‌تواند منتهی به این شود که در آینده از آن‌ها درخواست ارائه چنین مدارکی بشود.

افزون بر این، دیوان عالی اروپا تاکید کرد که متقاضیان پناهندگی را نباید به دلیل این‌که در ابتدا حاضر به سخن گفتن درباره وجوه خصوصی زندگی‌شان نبوده‌اند و نخواسته‌اند ذکر کنند که هم‌جنس‌گرا هستند، به عنوان انسان‌های غیر قابل اعتماد به شمار آورد.